Janowiec

Janowiec - niewielka, pełna zabytków, miejscowość położona na wysokim, lewym brzegu Wisły - u stóp ruin zamku.

Niewielka miejscowość położona na wysokim, lewym brzegu Wisły – u stóp ruin zamku.

Zabytkowy kościół

Dawniej miejscowość nazywała się Syrokomla, tak jak jej pierwszy dziedzic – Jan. Już w XII w. istniał tu kościół pw. św. Małgorzaty. Dziś w murowanym, zabytkowym budynku, szczególną uwagę przyciąga barokowy wystrój:

  • ołtarz główny prawdopodobnie wykonany został przez Tylmana z Gameren;
  • boczne ołtarze z warsztatu Hoffmannów;
  • manierystyczny nagrobek Firlejów autorstwa Santi Gucciego.

Przed kościołem – rynek i obowiązkowa wycieczka w górę do rozległych ruin górujących nad Janowcem.

Janowiec - kościół pw. św. Małgorzaty | Radomir.pl - fotografia
Janowiec – kościół pw. św. Małgorzaty | Radomir.pl

Janowiec – zamek

W XVI w. do budowy zamku przystąpił ówczesny właściciel – Mikołaj Firlej. Obronna budowla miała stanowić siedzibę reprezentacyjną, ale także schronienie dla niego i dla mieszkańców okolicznych wsi. Wzniesiona została z miejscowego wapienia tzw. opoki kazimierskiej. Aby była widoczna z daleka mury pomalowano, wedle włoskiej mody, w biało-czerwone pasy. Potężną siedzibę Firlejów odwiedzał często poeta Jan Kochanowski, mieszkający w nieodległym Czarnolesie.

Janowiec – ruiny zamku, w dole zabytkowy kościół

Zamek w Janowcu był przebudowywany przez kolejnych właścicieli – Tarłów i Lubomirskich. Pracowali tu: Santi Gucci Fiorentino, Giovanni Battista Falconi i Tylman z Gameren.

Po II wojnie światowej był jedynym prywatnym zamkiem w Polsce. Dopiero w 1975 r. – ostatni właściciel Leon Kozłowski zdecydował się na sprzedaż posiadłości.

Dziś obiektem zarządza Muzeum Nadwiślańskie w Kazimierzu Dolnym.

Janowiec - ruiny zamku
Janowiec – ruiny zamku

Janowiec – skansen

Obok zamku zlokalizowany jest niewielki skansen. Najważniejszy budynek to dwór z Moniak wybudowany w XVIII w., który trafił do Janowca w latach 80. XX w. W pobliżu stoją także drewniane XIX-wieczne stodoła, spichlerz i pochodzący z przełomu XIX i XX w. lamus.

Wały wiślane w okolicach Janowca

Nad Wisłą

Po odwiedzeniu Janowca, warto udać się nad Wisłę, na spacer wzdłuż wałów przeciwpowodziowych, a może promem na drugą stronę do Mięćmierza lub Kazimierza Dolnego. To wyjątkowy fragment doliny przecinający pas wyżyn – nazywany Małopolskim Przełomem Wisły. W całości podlega ochronie jako Obszar Natura 2000.